afb. J. Schreuder, 1928

Heinrich Joseph Maria Schade

Groningen 17 mei 1881 - Suez 6 maart 1948 (66)

Dr. Heinrich Joseph Maria Schade (1881-1948)

NL-HtSA 1036, aangepast 14 november 2019

Als persoon en als geneesheer-directeur van de Psychiatrische Inrichting 'Coudewater' te 's-Hertogenbosch, 1899-1948(2005)

Afdeling Erfgoed 's-Hertogenbosch (AEH)

Heinrich Joseph Maria Schade

Heinrich Joseph Maria Schade was geboren in Groningen, alwaar hij ook studeerde en promoveerde in de genees-kunde. Drie van zijn grootouders waren Duitser. Hij huwde in 1912 met Bertha Otté. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij bataljonsarts van het IIIe bataljon van het 17e Regiment Infanterie. Hij was de uitvinder van de ‘mandi-kuip’, een draagbare wasinstallatie of transportabele badinrichting voor militairen te velde. Vanaf 1927 was geneesheer-directeur van de Psychiatrische Inrichting, toen nog geheten Geneeskundig Gesticht ‘Coudewater’ te Rosmalen en als zodanig in dienst van de Godshuizen. Daarvoor vervuilde hij eenzelfde functie bij ‘Reinier van Arkel’.
Zijn leven en dat van zijn gezin onderging een tragische wending toen hij net na de bevrijding op 24 oktober 1944 door de O.D.1 te Rosmalen als mogelijke collaborateur werd opgepakt en zonder heldere tenlastelegging gevangen gezet in eerst het Lyceum (Sint-Josephstraat? Papenhulst?) in 's-Hertogenbosch en daarna in het gevangenkamp te Vught, zijn echtgenote in Maastricht. Van het ene op het andere moment verloor hij zijn baan, zijn pensioen, zijn inkomen en zijn maatschappelijke positie, een slag die hij niet meer te boven is gekomen. Enige aanwijzingen voor zijn ‘collaboratie’ ontbreken. In inv.nr. 14 heeft hij de hem bekende beschuldigingen een voor een weerlegd. Hij werd op 24 september 1945 op beslissing van het Tribunaal Bijzondere Rechtspleging te ’s-Hertogenbosch weer op vrije voeten gesteld. Over dit drama is in de jaren ’80 een videoproductie gemaakt en een artikel verschenen in Rosmalla Extra, deel 7, Het drama-Dr. H. Schade, maart 1997, een uitgave van de Heemkundekring Rosmalen, met een biografie van Schade. In Museum de Kluis te Boekel hangt het portret van hem, geschilderd door J. Schreuder in 1928.
De stukken zijn in 2018-2019 bij het Stadsarchief aangekomen. Alleen een enkele kopie is verwijderd. De video van de gedramatiseerde documentaire wordt nog aan de plaatsingslijst toegevoegd.

Afdeling Erfgoed 's-Hertogenbosch (AEH)

1997

Jan Hoofs

Het drama Dr. H. Schade : Jeugdjaren, schooljaren, militaire loopbaan, geneesheer-directeur, arrestaties, Kamp Vught en toen ...

Rosmalla Extra 7 (1997) 1-32

Maarten van Boven, Bossche Heeren : Een biografie van het Bossche sociëteitsleven 1789-2019 (2019) 295